Deyimler ve Atasözleri: Hikayeleri ve Örnekleri
Deyimler ve atasözleri, yüzyıllar boyunca aktarılan ve günlük konuşmalarımıza renk katan değerli dil öğeleridir. Her birinin kendine özgü bir hikayesi ve öğretici bir mesajı vardır. İşte 10 deyim ve 10 atasözünün hikayeleri ve örnekleri:
Deyimler
1. Deveye hendek atlatmak: Çok zor bir işi başarmak.
- Hikaye: Bir deve, bir hendeğin üzerinden atlamak zorunda kalır. Deve, hendeği atlamak için çok büyük ve ağırdır, ancak sahibi onu kırbaçlar ve zorlar. Sonunda deve, büyük bir çabayla hendeğin üzerinden atlar.
2. Bal tutan parmağını yalar: Riskli bir işin karşılığını almak.
- Hikaye: Bir arıcı, bal toplamak için bir kovanın içine elini sokar. Arılar onu sokar, ancak arıcı balın tadına bakmak için parmağını yalar.
3. Kedi ulaşamadığı ciğere mundar der: Elde edemediği şeyi değersiz göstermek.
- Hikaye: Bir kedi, yüksek bir raftaki bir ciğere ulaşamaz. Kedi, ciğerin kendisine göre olmadığını ve değersiz olduğunu söyler.
4. Su uyur düşman uyumaz: Tehlikeye karşı her zaman tetikte olmak.
- Hikaye: Bir grup asker, bir nehrin kenarında uyumaktadır. Düşmanları, askerlerin uyuduğunu fark eder ve onlara saldırır.
5. Damlaya damlaya göl olur: Küçük çabaların zamanla büyük sonuçlar doğurabileceği.
- Hikaye: Bir damla su, bir kayanın üzerine düşer. Zamanla, damlalar kayanın üzerinde bir delik oluşturur.
6. Bir elin nesi var, iki elin sesi var: Birlikte çalışmanın gücünü vurgulamak.
- Hikaye: İki kişi, ağır bir taşı kaldırmaya çalışır. Bir kişi taşı kaldıramaz, ancak iki kişi birlikte taşı kolayca kaldırır.
7. Ateş olmayan yerden duman çıkmaz: Her söylentide bir gerçek payı olabileceği.
- Hikaye: Bir köyde bir yangın çıkar. Yangının nedeni bilinmemektedir, ancak köylüler yangının bir sebebi olduğuna inanırlar.
8. Aç ayı oynamaz: Açlık, insanları düşüncesiz ve saldırgan yapabilir.
- Hikaye: Bir ayı, açlıktan ölmek üzeredir. Ayı, yiyecek bulmak için her şeyi yapmaya hazırdır.
9. Atı alan Üsküdar’ı geçti: Bir işi tamamladıktan sonra geri dönüşün olmadığı.
- Hikaye: Bir adam, bir at satın alır. Adam, atı satın aldıktan sonra Üsküdar’a geçer. Adam, atı iade etmek istese de artık çok geçtir.
10. Bir taşla iki kuş vurmak: Bir anda iki hedefe ulaşmak.
- Hikaye: Bir avcı, bir taş atar ve iki kuşu vurur. Avcı, tek bir atışla iki kuşu avladığı için çok memnun olur.
Atasözleri
1. Akıl yaşta değil baştadır: Bilgeliğin yaşla değil, deneyimle geldiği.
- Örnek: Genç bir adam, yaşlı bir adamdan tavsiye ister. Yaşlı adam, “Akıl yaşta değil baştadır” der ve genç adama kendi deneyimlerinden dersler verir.
2. Az veren candan verir: Verilen şeyin miktarından ziyade, verenin niyetinin önemli olduğu.
- Örnek: Fakir bir adam, zengin bir adama bir parça ekmek verir. Zengin adam, fakir adamın verdiği ekmeğin çok az olduğunu düşünür, ancak fakir adamın niyetinin iyi olduğunu anlar.
3. Damlaya damlaya göl olur: Küçük çabaların zamanla büyük sonuçlar doğurabileceği.
- Örnek: Bir öğrenci, her gün düzenli olarak çalışır. Zamanla, öğrencinin bilgisi ve becerileri artar ve başarılı olur.
4. Erken kalkan yol alır: İşleri zamanında yapmak ve fırsatları kaçırmamak.
- Örnek: Bir işçi, her sabah erken kalkar ve işe zamanında gider. İşçi, zamanında işe gittiği için terfi alır.
5. İğneyi kendine batır, çuvaldızı başkasına: Başkalarını eleştirmeden önce kendi hatalarını görmek.
- Örnek: Bir kişi, başkalarının hatalarını sürekli eleştirir. Ancak, kişi kendi hatalarını görmezden gelir.
6. İnsanı yaşat ki devlet yaşasın: Devletin vatandaşlarına iyi bakması gerektiği.
- Örnek: Bir hükümet, vatandaşlarına sağlık, eğitim ve güvenlik gibi temel hizmetler sağlar. Vatandaşlar, bu hizmetler sayesinde daha iyi bir yaşam sürer ve devlet de daha güçlü olur.
7. Ne ekersen onu biçersin: Yapılan eylemlerin sonuçlarının olacağı.
- Örnek: Bir çiftçi, tarlasına buğday eker. Çiftçi, buğdayı hasat ettiğinde, ektiği kadar buğday alır.
8. Sabreden derviş muradına ermiş: Sabırlı olanların sonunda istediklerine ulaşacağı.
- Örnek: Bir öğrenci, bir sınavı geçmek için çok çalışır ve sabreder. Öğrenci, sınavı geçerek muradına erer.
9. Su akar yolunu bulur: Engeller karşısında bile bir yol bulunabileceği.
- Örnek: Bir nehir, önündeki engellere rağmen yolunu bulur ve akar.
10. Yalancının mumu yatsıya kadar yanar: Yalanların sonunda ortaya çıkacağı.
- Örnek: Bir kişi, bir yalan söyler. Kişinin yalanı, bir süre sonra ortaya çıkar ve kişi güvenilirliğini kaybeder.
Faydalı Siteler ve Dosyalar