Birikim Dergisi’nin 12 Mart Romanlarına Bakışı: Murat Belge
Giriş
12 Mart 1971 askeri darbesi, Türkiye’nin yakın tarihinde önemli bir dönüm noktasıdır. Darbe, ülkede siyasi ve toplumsal yaşamda derin izler bırakmış ve bu izler edebiyata da yansımıştır. Birikim dergisi, 12 Mart darbesinin ardından yayınlanan önemli bir dergidir ve dergide darbeyi konu alan birçok roman eleştirisi yayınlanmıştır. Bu makalede, Murat Belge’nin Birikim dergisinde yayınlanan 12 Mart romanlarına ilişkin eleştirileri incelenecektir.
Murat Belge’nin Eleştirileri
Murat Belge, Birikim dergisinde 12 Mart darbesini konu alan romanları iki ana kategoriye ayırmıştır:
- Belgesel Romanlar: Bu romanlar, darbeyi tarihsel bir perspektiften ele alır ve olayları mümkün olduğunca gerçekçi bir şekilde anlatmaya çalışır.
- Kurmaca Romanlar: Bu romanlar, darbeyi daha yaratıcı bir şekilde ele alır ve olayları kurgusal bir çerçeve içinde anlatır.
Belge, belgesel romanların darbenin tarihsel sürecini anlamak için değerli olduğunu ancak edebi açıdan sınırlı kaldığını savunur. Bu romanların genellikle olayları kronolojik bir şekilde anlattığını ve karakterlerin derinlemesine işlenmediğini belirtir.
Öte yandan Belge, kurmaca romanların darbenin toplumsal ve psikolojik etkilerini daha iyi yansıttığını düşünür. Bu romanların, darbenin bireyler ve toplum üzerindeki travmatik etkilerini daha etkili bir şekilde aktardığını savunur.
Örnek Romanlar
Murat Belge, Birikim dergisinde eleştirdiği 12 Mart romanlarından bazı örnekler vermiştir:
- Belgesel Romanlar:
- 12 Mart: Bir Darbenin Güncesi (İlhan Selçuk)
- 12 Mart’ın Romanı (Cahit Sıtkı Tarancı)
- Kurmaca Romanlar:
- Tutunamayanlar (Oğuz Atay)
- Sevgili Arsız Ölüm (Aziz Nesin)
- Bereketli Topraklar Üzerinde (Orhan Pamuk)
Sonuç
Murat Belge’nin Birikim dergisinde yayınlanan 12 Mart romanlarına ilişkin eleştirileri, bu romanların hem tarihsel hem de edebi değerini değerlendirmek için önemli bir kaynak sunmaktadır. Belge’ye göre, belgesel romanlar darbenin tarihsel sürecini anlamak için değerli olsa da, kurmaca romanlar darbenin toplumsal ve psikolojik etkilerini daha iyi yansıtır.
İlgili Dosyalar ve Siteler
- Birikim Dergisi Arşivi
- 12 Mart Darbesi Hakkında Romanlar
- [Murat Belge’nin Birikim Dergisindeki Eleştirileri](https://www.muratbelge.com/birikim-dergisi-ele